Bệnh gà rù là một loại bệnh truyền nhiễm phổ biến ở cả gia cầm nuôi và gia cầm hoang dã. Đến nay, căn bệnh này vẫn xuất hiện trên khắp thế giới gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi. Mỗi năm, hàng triệu con gà bị ảnh hưởng và nhiều trang trại buộc phải tiêu hủy gà nhiễm bệnh. Sau đây GA179 sẽ cung cấp những thông tin chi tiết giúp người chăn nuôi hiểu rõ hơn về căn bệnh này.
Tìm hiểu nguyên nhân gây ra bệnh gà rù
Bệnh gà rù hay còn được biết đến trên toàn cầu với tên gọi bệnh Newcastle (Newcastle Disease – ND), là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất đối với ngành chăn nuôi gia cầm. Bệnh này do virus Newcastle (Newcastle Disease Virus – NDV) gây ra, tác động trực tiếp đến hệ hô hấp và tiêu hóa của gà.
Virus Newcastle lây truyền rất nhanh chóng qua nhiều con đường khác nhau bao gồm tiếp xúc trực tiếp giữa các cá thể nhiễm bệnh và khỏe mạnh, môi trường sống, thức ăn hoặc nước uống bị ô nhiễm. Như vậy khiến việc kiểm soát bệnh trở nên khó khăn hơn trong môi trường chăn nuôi tập trung.
Các chủng virus Newcastle được phân loại theo mức độ độc lực như sau:
- Nhóm độc lực cao hướng thần kinh (neurotropic velogenic): Chủng này chủ yếu tấn công vào hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng nghiêm trọng về thần kinh.
- Nhóm độc lực cao hướng cơ quan nội tạng (viscerotropic velogenic): Tác động mạnh mẽ đến các cơ quan nội tạng, gây tổn thương nghiêm trọng.
- Nhóm độc lực trung bình (mesogenic): Mức độ nguy hiểm thấp hơn, nhưng vẫn có thể gây thiệt hại đáng kể.
- Nhóm độc lực nhẹ (lentogenic): Ít gây nguy hiểm, thường xuất hiện ở dạng bệnh nhẹ.
Đường lây nhiễm bệnh gà rù ở trong đàn
Các nhóm virus độc lực cao vNDV là nguyên nhân chính gây bệnh rù trên gia cầm phổ biến tại châu Á, châu Phi cùng một số quốc gia ở Bắc và Nam Mỹ. Bệnh gà rù có khả năng lây lan mạnh qua nhiều con đường khác nhau, cụ thể:
- Các loài chim hoang dã mang virus là nguồn gốc ban đầu truyền bệnh sang gà khỏe mạnh.
- Gà nhiễm bệnh phát tán virus qua không khí khi hít thở, hắt hơi hoặc giọt bắn từ vảy mỏ, tạo cơ hội lây nhiễm trực tiếp cho các cá thể khác trong đàn.
- Virus tồn tại nhiều trong phân, chất độn chuồng và có thể dễ dàng lây lan khi gà tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm.
- Các vật dụng như máng ăn, máng uống, chuồng trại, thức ăn và nước uống đều có thể là trung gian truyền bệnh nếu không được vệ sinh đúng cách
- Người di chuyển từ khu vực có dịch bệnh về trại gà có thể mang theo virus qua quần áo, giày dép, hoặc thiết bị, vô tình làm lây lan bệnh.
Dấu hiệu nhận biết của bệnh gà rù
Biểu hiện bệnh rù ở gà phụ thuộc vào mức độ nhiễm bệnh, nhóm độc lực của virus, tuổi tác và tình trạng sức khỏe miễn dịch của đàn gà. Thời gian ủ bệnh dao động từ 2 – 15 ngày, nhưng phổ biến nhất là khoảng 5 – 6 ngày.
Khi mắc bệnh gà rù ở thể độc lực thấp, gà thường biểu hiện các triệu chứng sau:
- Các triệu chứng hô hấp như hắt hơi, khó thở, chảy nước mũi, ho.
- Phần đầu, cổ và mắt của gà sưng phù.
- Xuất hiện tiêu chảy, phân thường có màu trắng hoặc trắng xanh.
- Gà mệt mỏi, bỏ ăn, giảm ăn, ít di chuyển.
Khi gà mắc bệnh ở thể độc lực cao, ngoài các triệu chứng thông thường thì chúng có thể xuất hiện những dấu hiệu nguy hiểm như sau:
- Suy nhược thần kinh: Gà run rẩy, di chuyển không vững, mất phương hướng, đi vòng tròn, cánh sã, đầu và cổ nghiêng về một bên. Nặng hơn, gà bị liệt chân hoặc liệt toàn thân.
- Suy nhược cơ quan: Gà mái giảm sản lượng trứng, trứng kém chất lượng với vỏ mỏng, màu sắc bất thường, dễ vỡ và đôi khi chứa dịch nhờn.
- Trường hợp nặng, gà có thể tử vong với hoặc không có triệu chứng rõ ràng.
Điều trị bệnh gà rù hiệu quả và ngăn ngừa lây lan
Hiện nay, bệnh rù ở gà vẫn chưa có vắc-xin đặc trị, do đó việc phòng ngừa và kiểm soát là giải pháp hiệu quả nhất để hạn chế thiệt hại. Ngay sau đây là các bước quan trọng mà người nuôi gà cần thực hiện để bảo vệ đàn gà của mình.
Cách ly gà nhiễm bệnh
Lập tức tách riêng những con có dấu hiệu mắc bệnh gà rù ra khỏi đàn. Đưa chúng đến khu vực cách xa đàn gà khỏe mạnh để giảm nguy cơ lây lan. Đồng thời, tiến hành chăm sóc riêng biệt cả đàn gà bị nhiễm và đàn gà khỏe mạnh nhằm kịp thời xử lý nếu bệnh bùng phát trên diện rộng.
Tiêu hủy gà nhiễm độc lực mạnh
Trong trường hợp phát hiện virus có độc lực cao, cần nhanh chóng tiêu hủy gà nhiễm bệnh để ngăn chặn dịch lây lan. Đối với gà nhiễm độc lực nhẹ, chủ trại nên tập trung theo dõi và áp dụng phương pháp chăm sóc phù hợp để gà hồi phục.
Chú trọng công tác phòng ngừa
Dù chưa có vắc-xin điều trị bệnh gà rù, người chăn nuôi cần tăng cường vệ sinh chuồng trại, tiêm phòng đầy đủ và giám sát sức khỏe đàn gà thường xuyên. Đây là biện pháp quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Xem thêm: Bệnh Giun Sán Ở Gà – Cách Nhận Biết Và Chữa Trị Từ GA179
Kết Luận
Bệnh gà rù là một vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất đàn gà. Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả, người chăn nuôi cần duy trì vệ sinh chuồng trại, tiêm phòng đầy đủ, cung cấp dinh dưỡng hợp lý và xử lý bệnh kịp thời. Việc áp dụng các biện pháp này giúp bảo vệ đàn gà và tối ưu hóa hiệu quả kinh tế.
